Vĩnh Châu là gì? Danh từ Vĩnh Châu có nghĩa là hạt châu tồn tại muôn đời, nói lên lòng trìu mến của nhân dân đối với vùng đất mến yêu.

Lịch sử khẩn hoang miền đồng bằng châu thổ sông Cửu Long là sự nối tiếp lịch sử mở mang bờ cõi dài dặt của Tổ Tiên nước Việt, tiếp diễn đã hàng bao thế kỷ. Bạc Liêu rồi tiếp đó là mũi Cà Mau, nơi giữ lại những dấu chân ở mảnh đất tận cùng đất nước, mà mũi Cà Mau như “ngón chân cái của bàn chân vạn dặm còn dính đất phù sa ....” đang mỗi ngày tiến ra phía biển.

Với những người dân Bạc Liêu tha hương, bao giờ hoài vọng về nơi chôn nhau cắt rốn của mình họ cũng nghĩ ngay đến những dãy phố xưa rêu phong, với một nhịp sống êm ả, trầm mặc. Còn khách thập phương khi đến Bạc Liêu – một địa danh đã gắn với danh xưng công tử Bạc Liêu – nếu không có những tòa nhà Tây uy nghiêm của những ông “Hội”, ông “Huyện” một thuở, liệu họ có chịu trở lại lần thứ hai

Ba chục năm trước, cuộc hành hương vĩ đại đầy bi thảm của người nam Việt Nam đã như những cơn gió lốc, đưa cả triệu người Việt Nam đến bốn phương trời, từ đó những cộng đồng lớn, nhỏ của người tỵ nạn được phát triển, đi kèm với một nền văn hóa đặc thù của người Việt Nam. Ngoài văn chương, âm nhạc, ca kịch ... được biểu trưng cho một nền văn hóa đa dạng, cây cỏ quê nhà cũng có một chỗ đứng nhỏ trong nền văn hóa đó.

Bạc Liêu là đất của gừng cay muối mặn, là quê của những giàn khổ qua, rau đắng sau hè, luống rau thơm mẹ trồng trên rãy. Vùng đất có cánh đồng lúa vàng bát ngát, có vườn nhãn bạt ngàn khoe mình trên giồng cát vàng uốn mình theo bờ biển, xa xa có sóng gợn rì rào. Cách vườn nhãn không xa lắm, là những cánh đồng muối trắng như nhữngnúi tuyết lạnh lùng ở xứ lạ quê người

Hơn chục ngàn năm trước, khi nhân-loại còn trú chân trong các hang hay lê-la trên các vùng đồng-bằng thì lương-thực thường là những con vật chính mình săn được hay là kéo nhau theo sau những thú-vật cũng đi săn và ăn phần thừa do thú-vật đó bỏ lại.

Cuối năm, đối với những người không còn trẻ nữa, hai chữ thật buồn. Một cái mốc, dù là ước lệ, để người ta điểm lại những việc đã qua, những điều đã mất, những khoảng trống không thể lấp đầy, những hư hao vô phương cải sửa. Một cái mốc, để theo thói quen, người ta hướng đến những tin yêu, hy vọng mới, thiết lập chương trình, hoạch định tương lai trong khi quỹ thời gian cá nhân hao hụt đã nhiều rồi. Cuối năm, cho dù ở đâu, cũng vào mùa lễ hội. Quê hương những ngày này thời vụ đã tròn, mùa màng đã xong. Quê người, thời tiết đông giá kéo trì sản xuất, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế lao đao của một thế giới đang khủng hoảng nhiều mặt.

Chúng lặng lẽ nằm đó, bên nhau, trong một chiếc hộp giấy carton cũng đã ngả màu thời gian. Hai kẻ lãng du phiêu bồng luôn có nhau bao năm tháng. Bây giờ thì đôi giày về hưu và yên ả trong cõi riêng sau chuỗi ngày xê dịch. Lúc còn trai tráng, đôi giày cũng đã chững chạc lắm. Một vẻ ngoài không ngang tàng nhưng đầy ung dung tự tại. Thân hình chắc khoẻ, rắn rỏi và một bản tính bình lặng. Mùi da mới háo hức cho những chuyến đi xa. Thế rồi đi. Rừng. Biển. Đồng bằng. Sang cả Trung Quốc. Nhớ buổi chiều tà, đứng trên Lư Cầu Kiều ở biên giới Lào Cai. Mấy bước chân nữa là sang đến nước láng giềng có mấy nghìn năm nặng nợ lịch sử.